Στρατολογική νομοθεσία και Στρατιωτικό Ποινικό Δίκαιο

Στρατολογική νομοθεσία και Στρατιωτικό Ποινικό Δίκαιο

Ειδικό κλάδο του Διοικητικού Δικαίου αποτελεί το πρώτο, ενώ ειδικό κλάδο του Ποινικού μας Δικαίου το δεύτερο.

Το κοινό τους είναι ότι αφορούν ένα θεσμό, αυτό της στράτευσης για τις ανάγκες άμυνας της Χώρας και ρυθμίζουν ειδικά τη θέση του στρατιωτικού, είτε μονίμου είτε όχι, απέναντι στο Κράτος. Τα ζητήματα που ανακύπτουν από τις απολύσεις, μη προαγωγές, μεταθέσεις κ.ά. του στρατιωτικού προσωπικού, μονίμων αξιωματικών και υπαξιωματικών, αλλά και από την αδυναμία, πρόσκαιρη ή μη, για στράτευση επιλύονται νομίμως με επιτυχία, τόσο με προσφυγή στην ίδια τη Διοίκηση(ιεραρχικά κατά τις προβλεπόμενες διαδικασίες), όσο και με αιτήσεις ακυρώσεως ενώπιον των αρμοδίων Διοικ. Εφετείων, Διοικ. Πρωτοδικείων, ΣτΕ. Η δικαστική αναστολή των ανωτέρω δυσμενών διοικητικών πράξεων είναι επίσης δυνατή, εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι προστασίας του διοικουμένου.

Ο βασικός νόμος που αφορά στη στρατολογία είναι ο ν. 3421/2005 και ρυθμίζει όλες σχέσεις που προκύπτουν από τη στρατιωτική υποχρέωση, τη διάρκειά της, την απαλλαγή από τη στράτευση, τους λόγους αναβολής κατάταξης, την κατάταξη στις Ένοπλες Δυνάμεις, τη λιποταξία, την ανυποταξία κτλ.
Ενδεικτικά, όσον αφορά στην ανυποταξία, ο ως άνω νόμος προβλέπει ότι ανυπότακτοι κηρύσσονται όσοι «μετά από γενική ή ειδική πρόσκληση για κατάταξη στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεν κατατάσσονται στις ορισμένες ημερομηνίες ή προθεσμίες στις μονάδες κατάταξης», ενώ προβλέπεται ότι η ανυποταξία διακόπτεται στις εξής περιπτώσεις:

• Με τη συμπλήρωση του 45ου έτους της ηλικίας του ανυπότακτου

• Με την κατάταξη στις Ένοπλες Δυνάμεις

• Με τη σύλληψη για την ανυποταξία

• Με την παρουσίαση του ανυπότακτου σε στρατιωτική δικαστική αρχή ή στο στρατολογικό γραφείο για τη διαγραφή της ανυποταξίας του

• Με την κρίση του ανυπότακτου, από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή των Ενόπλων Δυνάμεων, ως ακατάλληλου για στράτευση (Ι/5) ή με τη χορήγηση αναβολής κατάταξης για λόγους υγείας.

• Με την έναρξη της κράτησης του ανυπότακτου σε φυλακές ή σε οποιαδήποτε αρμόδια Αρχή ή με την ένταξη του σε κέντρα θεραπείας εξαρτημένων ατόμων ή με την κατάταξη του σε τακτικές ένοπλες δυνάμεις ξένου κράτους, εφόσον του χορηγηθεί αναβολή κατάταξης για οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις. Η ποινική δίωξη όσων από τους παραπάνω έχουν ενταχθεί σε κέντρα θεραπείας εξαρτημένων ατόμων ή έχουν καταταγεί σε τακτικές ένοπλες δυνάμεις ξένου κράτους, αναστέλλεται για όλο το χρονικό διάστημα της αναβολής τους

Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, στους ανυπότακτους επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από το Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα ποινικές κυρώσεις, χρηματικό πρόστιμο καθώς και οι στερήσεις και απαγορεύσεις που προβλέπονται από τα αρ. 53 και 54 του εν λόγω νόμου.
Όσον αφορά στις προβλέψεις του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα, αυτός αφορά στα καθήκοντα, τις παραβάσεις και τις ποινές των στρατιωτικών. Ενδεικτικά, η ποινή της καθαίρεσης «επιφέρει στέρηση του βαθμού του στρατιωτικού και του δικαιώματός του να φέρει οποιοδήποτε παράσημο, ως και την ικανότητά του να υπηρετεί στο στρατό ή στο λιμενικό με οποιαδήποτε ιδιότητα», και εκτός των άλλων περιπτώσεων, επέρχεται αυτοδικαίως με την ποινή της κάθειρξης.
Από την άλλη, η έκπτωση επιφέρει «στέρηση του βαθμού του στρατιωτικού και του δικαιώματός του να φέρει οποιοδήποτε παράσημο», και επέρχεται αυτοδικαίως σε περίπτωση καταδίκης αξιωματικού ή υπαξιωματικού σε ποινή στερητική της ελευθερίας για μια σειρά αδικημάτων όπως κλοπή, υπεξαίρεση, απάτη, εκβίαση, πλαστογραφία κλπ.

Ο Κώδικας προβλέπει μια σειρά από αδικήματα που εκτελεί αξιωματικός και τα οποία θεωρούνται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό επικίνδυνα για την εθνική άμυνα και ασφάλεια ή για τη διατήρηση των σχέσεων ιεραρχίας μέσα στο στρατό, όπως η βλάβη συγκοινωνιών, η βλάβη ηλεκτρονικών και άλλων μέσων πληροφοριών ή στρατιωτικών πραγμάτων, έγκλημα κατασκοπείας, είσοδο σε απαγορευμένους χώρους, παράνομες απεικονίσεις και παρακολουθήσεις, ανυποταξία, λιποταξία κλπ. Λόγου χάρη, το αρ. 53 που προβλέπει το αδίκημα της ανυπακοής, ορίζει ότι «στρατιωτικός που λαμβάνει προσταγή από τον αρχηγό του να εκτελέσει οποιαδήποτε υπηρεσία και αρνείται να υπακούσει ή παραλείπει την εκτέλεση της, τιμωρείται σε ειρηνική περίοδο με φυλάκιση». Ωστόσο, η πράξη δεν είναι άδικη, εάν η προσταγή ή η υπηρεσία είναι προδήλως παράνομη.

Ο Κώδικας προβλέπει επίσης την έκταση της δικαιοδοσίας και αρμοδιότητας των στρατιωτικών ποινικών δικαστηρίων, τα ένδικα μέσα που επιτρέπονται και εν γένει τη διαδικασία και λειτουργία των δικαστηρίων αυτών. Έτσι, ορίζει ότι στη δικαιοδοσία αυτή υπάγονται όσοι είναι στρατιωτικοί κατά το χρόνο τέλεσης της πράξης, εξαιρώντας ορισμένες περιπτώσεις που ειδικά ορίζονται, ενώ προβλέπει ότι «Κατά των βουλευμάτων των συμβουλίων και των αποφάσεων των στρατιωτικών δικαστηρίων, επιτρέπονται τα ένδικα μέσα της έφεσης, της αίτησης αναθεώρησης και της αίτησης αναίρεσης».

Μεταθέσεις

Το φλέγον ζήτημα των μεταθέσεων των στελεχών των ΕΔ διέπεται από δύο βασικά νομοθετήματα, το Νόμο 3883/2010 και την Υπουργική Απόφαση ΦΕΚ 1400/30.04.2012. Συγκεκριμένα και επιγραμματικά, ο Νόμος 3883/2010 διακρίνει τις μεταθέσεις των στελεχών των ΕΔ(Ειδικές Δυνάμεις) σε τακτικές και έκτακτες.

Οι τακτικές μεταθέσεις αποτελούν μια διαρκή διαδικασία που πρέπει να λαμβάνει υπόψη κάθε δεδομένο που μπορεί να επηρεάσει την έγκαιρη κάλυψη των αναγκών της υπηρεσίας σε συνάρτηση με την υπηρεσιακή εξέλιξη των στελεχών αλλά και τις κοινωνικές παραμέτρους που αυτές επηρεάζουν. Οι παράμετροι που επηρεάζουν την υλοποίηση των τακτικών μεταθέσεων είναι οι εξής:

Α)Υπηρεσιακά κριτήρια τα οποία συνδέονται με τις εκάστοτε υφιστάμενες υπηρεσιακές ανάγκες

Β)Κοινωνικά κριτήρια, όπως η οικογενειακή κατάσταση των στελεχών, λόγοι υγείας των ίδιων ή των μελών της οικογένειάς τους, αιτήματα συνυπηρέτησης με σύζυγο, ο τόπος προτίμησης, η ηλικία και οι σπουδές των τέκνων καθώς και η διάθεση στέγης.

Γ)Αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία συνοψίζονται στα εξής: η απόσταση από τη μεθόριο, ο πληθυσμός της περιοχής, η απόσταση από έδρα Δήμου, ο τουριστικός χαρακτήρας της περιοχής, τα μέσα μεταφοράς σε συνάρτηση με τις καιρικές συνθήκες καθώς και οι κλιματολογικές συνθήκες.

Οι έκτακτες μεταθέσεις ενεργούνται οποτεδήποτε, ανεξάρτητα από τη συνδρομή των αντικειμενικών κριτηρίων και της προϋπόθεσης του χρόνου παραμονής στην ίδια περιοχή μετάθεσης, στις παρακάτω περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις:

Α)Για αποδεδειγμένους και ειδικά αιτιολογημένους υπηρεσιακούς ή προσωπικούς λόγους.

Β)Σε περίπτωση διάπραξης σοβαρού πειθαρχικού αδικήματος.

Γ)Σε περίπτωση παραπομπής σε δίκη για κακούργημα με αμετάκλητο βούλευμα ή σε περίπτωση αμετάκλητης καταδίκης για κακούργημα.

Δ)Σε περίπτωση κατάργησης ή μετεγκατάστασης στρατοπέδου καθώς και σε περίπτωση κατάργησης Μονάδας ή Υπηρεσίας των ΕΔ.

Ε)Σε περίπτωση σοβαρού συμβάντος που αφορά το ίδιο το στέλεχος ή μέλος της οικογένειάς του

ΣΤ)Σε περίπτωση θανάτου συζύγου ή τέκνου ή πάθηση αυτών ή και του ίδιου του στελέχους από δυσίατη νόσο.

Ζ)Για λόγους συνυπηρέτησης με σύζυγο.

Στον τόπο προτίμησης υπηρετούν υποχρεωτικά στελέχη με σύζυγο ή τέκνα με αναπηρία. Στην παρ. 6 του άρθρου 5 προβλέπεται επίσης η δυνατότητα μεταθέσεως στρατιωτικού με σύζυγο στρατιωτικό που υπηρετεί στο εξωτερικό.

Η δε Υπουργική Απόφαση έρχεται να συμπληρώσει το βασικό Νόμο που διέπει τις μεταθέσεις, μνημονεύοντας τη διαδικασία που ακολουθείται για την υλοποίηση των τακτικών μεταθέσεων και εξειδικεύοντας τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να χορηγηθεί η μετάθεση.

 

Close Menu